مقاله حاضر، سومین مقاله از مجموعه مقالات بیماری های دام است. در این مقاله نیز قصد داریم تا درباره برخی دیگر از انواع بیماری دام و روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها با شما صحبت کنیم. در مقاله قبل، در مورد بیماری انگل‌های داخلی و خارجی دام‌ها، جوش پا، لنفادنیت موردی و راه‌های پیشگیری و درمان این بیماری‌ها مطالبی خدمت شما ارائه کردیم. امیدواریم بتوانیم با ارائه مطالبی مفید و سودمند، شما را در داشتن یک واحد دامی پربازده یاری کنیم. لیستریوز لیستریوز از انواع بیماری های دام است که یک عفونت باکتریایی است که توسط باکتری لیستریا مونوسیتوژنز ایجاد می‌شود. مخازن طبیعی برای باکتری‌ها، خاک و دستگاه گوارش پستانداران است. گوسفند و بز معمولا L. monocytogenes را با چرای مراتع آلوده به مدفوع حاوی باکتری می‌بلعند. این باکتری همچنین می‌تواند از طریق زخم یا استنشاق وارد بافت شود. لیستریوز همچنین زمانی که حیوانات علوفه‌های سیلو شده مانند سیلاژ هیلاژ یا ذرت را مصرف می‌کنند، نگران کننده است. سعی کنید قسمت کپک زده سیلاژ را به حیوانات ندهید و آلودگی خاک را هنگام قرار دادن سیلو محدود کنید، زیرا لیستریوز در خاک و در مناطق قالب‌گیری شده سیلو شایع است. لیستریوز می‌تواند منجر به سقط جنین، سپتی سمی یا مننژوانسفالیت شود. علائم بالینی لیستریوز شامل بی‌اشتهایی، افسردگی، فلج صورت و ترشح بیش از حد بزاق است و در موارد شدید، حیوانات مبتلا ممکن است به پهلو بیفتند و حرکات دویدن غیرارادی از خود نشان دهند. سقط جنین ناشی از L. monocytogenes معمولا در سه ماهه سوم بارداری اتفاق می‌افتد و ممکن است تا ۲۰ درصد در گله‌های گوسفند مبتلا رخ دهد. آنسفالیت و سقط جنین معمولاً به طور همزمان در یک گله رخ نمی‌دهد. monocytogenes بر گوسفندها و بزها در تمام سنین و هر دو جنس تأثیر می‌گذارد. شروع سریع است و مرگ ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از شروع علائم بالینی رخ دهد. تشخیص لیستریوز با جداسازی و شناسایی L. monocytogenes، معمولاً از مایع مغزی نخاعی تأیید می‌شود. همچنین باکتری‌ها از ترشحات بینی، ادرار، مدفوع و شیر حیوانات مبتلا جدا شده‌اند. لیستریوز باید به شدت با دوزهای بالای پنی‌سیلین یا تتراسایکلین همراه با درمان حمایتی شامل مایعات و الکترولیت‌ها درمان شود. از آنجایی که L. monocytogenes می‌تواند به انسان‌هایی که بره‌ها یا بزغاله‌های سقط‌شده را حمل می‌کنند یا در حین کالبدگشایی حیوانات سپتی‌سمیک منتقل شود، باید اقدامات احتیاطی انجام شود. در حالی که موارد لیستریوز انسانی نادر است، میزان مرگ‌ومیر می‌تواند تا ۵۰ درصد باشد و خطر سقط جنین برای زنان باردار که به این باکتری مبتلا می‌شوند وجود دارد. بیماری‌های سقط جنین از دیگر انواع بیماری های دام می‌توان به بیماری‌های سقط جنین اشاره کرد. سقط جنین به این اطلاق می‌شود که یک زن، فرزند خود را در دوران بارداری از دست می‌دهد یا نوزادان ضعیف یا بدشکل به دنیا می‌آورد. این مورد می‌تواند به دلیل عوامل عفونی یا غیرعفونی باشد. سقط جنین‌های غیرعفونی می‌تواند در اثر ضربه‌هایی مانند دعوا یا برخورد خشن ایجاد شود، اما بسیار کمتر رایج است. عوامل عفونی اصلی که باعث سقط جنین در گوسفند و بز می‌شوند عبارتند از ویبریوز (کامپیلوباکتر)، کلامیدیا (که در گوسفند به عنوان سقط جنین انزوتیک میش یا EAE نیز شناخته می‌شود)، توکسوپلاسموز و لپتوسپیروز به میزان کمتر. علاوه بر این، ویروس بیماری مرزی، ویروس کش دره، لیستریا و سالمونلا عامل سقط جنین در گوسفند و بز در مناطق خاصی از ایالات متحده شناخته شده است. هنگام دست زدن به جنین یا جفت سقط شده باید احتیاط کرد، زیرا همه عوامل بیماری‌زا که باعث سقط جنین در گوسفند و بز می‌شوند می‌توانند به انسان منتقل شوند. عفونت کمپیلوباکتر عفونت کمپیلوباکتر منجر به سقط جنین در اواخر بارداری یا مرده‌زایی می‌شود. آن‌ها بیشتر به عنوان عامل سقط جنین در میش‌ها دیده می‌شوند تا در میش‌ها. اگر سقط جنین به دلیل عفونت توسط باکتری کمپیلوباکتر باشد، حیوانات آلوده اغلب به داروهای تتراسایکلین یا سولفا پاسخ می‌دهند تا از سقط جنین بیشتر جلوگیری کنند. واکسنی برای جلوگیری از عفونت کمپیلوباکتر در دسترس است. عفونت کلامیدیا عفونت کلامیدیا باعث سقط جنین در ۲ تا ۳ هفته آخر بارداری و در نتیجه مرده‌زایی و فرزندان ضعیف می‌شود. میش‌های آلوده به این باکتری به ندرت بیش از یک بار سقط می‌شوند، اما می‌توانند به دفع باکتری از دستگاه تناسلی خود ادامه دهند و سایر اعضای گله را نیز آلوده کنند. اگر سقط جنین در بره میش یا میش جوان اتفاق بیفتد، احتمالاً عامل عفونی باکتری کلامیدیا است. سقط جنین ناشی از باکتری کلامیدیا را می‌توان با درمان میش‌ها با تتراسایکلین داده شده در خوراک یا با تزریق مهار کرد. همچنین یک واکسن برای کلامیدیا وجود دارد.اگر میش‌ها در اوایل بارداری به توکسوپلاسموز مبتلا شوند، معمولاً جنین را دوباره جذب می‌کنند. هنگامی که دام در اواخر بارداری آلوده می‌شود، سقط جنین شایع است. توکسوپلاسما سقط جنین توکسوپلاسما از این نظر منحصر به فرد است که توکسوپلاسما یک انگل تک‌یاخته است نه یک باکتری. بنابراین نحوه آلوده شدن میش‌ها متفاوت است. توکسوپلاسما انگل گربه‌ها و جوندگان است که عامل را از طریق مدفوع خود به محیط (یونجه یا خوراک) می‌ریزند. این مواد جایی که می‌تواند توسط گوسفند یا بز بلعیده شود. تنها راه درمان توکسوپلاسموز پیشگیری است. برای تولیدکنندگان مهم است که خوراک ذخیره شده را بپوشانند و گربه‌های ولگرد را از آویزان شدن در اطراف انبارهایی که میش‌های باردار را نگهداری می‌کنند، منع کنند. تغذیه یک کوکسیدیواستات، مانند موننسین یا دکوکینات، مخلوط با خوراک نیز می‌تواند در جلوگیری از سقط جنین ناشی از توکسوپلاسموز موثر باشد. همه کوکسیدیواستات‌ها برای گوسفند و بز مورد تایید FDA نیستند. بنابراین اگر این روش در نظر گرفته شود، باید با دامپزشک مشورت شود، زیرا چندین مورد می‌توانند موثر باشند. لپتوسپیروز لپتوسپیروز که توسط باکتری Leptospira interrogans ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث سقط جنین در بزها شود. اگرچه گوسفندها کمتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. به طور کلی هنگامی که حیوانات با آب راکد مانند دریاچه یا برکه با باکتری تماس پیدا می‌کنند، این بیماری منتقل می‌شود. علائم بالینی عفونت نیز ممکن است شامل کم‌خونی و ایکتروس باشد. ایکتروس که به نام یرقان نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن پوست و سفیدی چشم به دلیل تجمع بیلی روبین در خون ناشی از تجزیه گلبول‌های قرمز، زرد به نظر

در این مقاله نیز قصد داریم تا درباره برخی دیگر از انواع بیماری دام و روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها با شما صحبت کنیم. در مقاله قبل، در مورد بیماری‌های کلستریدیایی و زخم دهان در گوسفندان و راه‌های پیشگیری و درمان این بیماری‌ها مطالبی خدمت شما ارائه کردیم. امیدواریم بتوانیم با ارائه مطالبی مفید و سودمند، شما را در داشتن یک واحد دامی پربازده یاری کنیم. انگل‌های داخلی و خارجی نگل‌ها تهدید قابل‌توجهی برای سلامت نشخوارکنندگان کوچک هستند. انگل‌ها می‌توانند به دستگاه گوارش آسیب برسانند و منجر به کاهش عملکرد تولیدمثلی و کاهش نرخ رشد حیوانات کم مولد از نظر گوشت، فیبر و شیر؛ و حتی مرگ شوند. علائم کلینیکی مبنی بر اینکه حیوان از آلودگی انگلی رنج می‌برد شامل اسهال، کاهش وزن، بی‌اشتهایی، کاهش اشتها و کاهش عملکرد تولیدمثلی است. عواملی که ممکن است بر حساسیت دام به آلودگی انگلی تأثیر بگذارد عبارتند از: مقاومت ژنتیکی طبیعی، سن و مرحله تولیدمثل. بزها عموماً بیشتر از گوسفندها در برابر انگل‌های داخلی حساس هستند. گروه‌هایی که بیشتر مستعد ابتلا به آلودگی انگلی هستند، حیوانات جوان، میش‌ها (مخصوصا میش‌های شیرده) و آن‌هایی هستند که در اواخر بارداری یا در حوالی زمان زایمان هستند. حیواناتی که کمترین حساسیت را به انگل دارند، میش‌های بالغ و خشک می‌باشند. چندین نوع انگل داخلی بر گوسفندها و بزها تأثیر می‌گذارد و همه گوسفندها و بزها، سطح فعالیت انگلی پایینی دارند. با این حال، سطوح بیش از حد انگل اغلب برای سلامت حیوان مضر است. شایع‌ترین انگل داخلی کرم گرد است که در شیردان و روده کوچک گوسفند و بز زندگی می‌کند. انواع مختلفی از کرم‌های گرد وجود دارد که گوسفند و بز را آلوده می‌کند. خطرناک‌ترین انگلی که گوسفند و بز را تحت تأثیر قرار می دهد، کرم گرد دستگاه گوارش Haemonchus contortus است که به عنوان کرم قطبی آرایشگر نیز شناخته می‌شود. این انگل خونخوار دارای ظرفیت فوق العاده‌ای برای تولیدمثل از طریق تخم‌گذاری است. علائم بالینی شامل کم‌خونی (پریدگی غشاهای مخاطی)، از دست دادن پروتئین و مرگ است. حیواناتی که از Haemonchus contortus رنج می‌برند، ضعیف و بی‌حال می‌شوند و اغلب در پشت گله، وقتی مسافتی رانده می‌شوند، خفه می‌شوند. تجمع مایع در زیر پوست معمولاً به صورت تورم فک پایین دیده می شود. وضعیتی که به عنوان فک بطری نیز شناخته می‌شود. کرم‌های نواری می‌توانند باعث کاهش وزن، بی مصرفی و ناراحتی‌های دستگاه گوارش شوند. عفونت کرم نواری را می‌توان با قسمت‌های زرد مایل به سفید در مدفوع تشخیص داد. بره‌ها و بزغاله‌ها به سرعت در برابر کرم‌های نواری مقاوم می‌شوند. بنابراین عفونت در حیوانات کوچک‌تر از چهار یا پنج ماه شایع‌تر است. بزرگترین مشکل کرم‌های نواری این است که تولیدکنندگان می‌توانند بخش‌های موجود در مدفوع را ببینند و ممکن است بیش از حد نگران شوند. عفونت توسط سایر انگل‌های داخلی جدی‌تر از عفونت کرم نواری خفیف است. یکی دیگر از انواع بیماری دام، کوکسیدیا است. کوکسیدیا انگل‌های تک یاخته‌ای هستند که به پوشش روده کوچک آسیب می‌رسانند. از آنجایی که روده کوچک محل مهمی برای جذب مواد مغذی است، کوکسیدیا می‌تواند باعث کاهش وزن، توقف رشد و اسهال حاوی خون و مخاط شود. سایر علائم بالینی عبارتند از کم‌آبی، تب، کم‌خونی و شکستن پشم یا مو. حمله مگس و عفونت‌های ثانویه نیز می‌تواند از کوکسیدیوز ایجاد شود. کوکسیدیا معمولاً در حیواناتی که در سلول‌ها یا سیستم‌های چرای فشرده هستند، در نتیجه بهداشت نامناسب، ازدحام بیش از حد و استرس یافت می‌شوند. حیوانات بین یک تا شش ماهگی در پروارها یا سیستم‌های چرای فشرده در معرض بالاترین خطر ابتلا به کوکسیدیوز هستند. شیوع کوکسیدیوز را می‌توان با اجرای تکنیک‌های بهداشتی خوب، تامین آب تمیز، چرخش مراتع و اجتناب از انبارهای زیاد کنترل کرد. شیوع کوکسیدیوز را می‌توان با داروهای سولفا درمان کرد. کوکسیدیواستات ها را می توان برای مهار تولیدمثل کوکسیدیال تجویز کرد. ضدکرم ها سیستمی به نام FAMACHA برای شناسایی حیوانات مبتلا به Haemonchus که نیاز به انته‌لمینت دارند، ایجاد شده است. در این روش، تولیدکنندگان رنگ ملتحمه پلک پایین را مشاهده می‌کنند تا سطح کم‌خونی حیوان را مشخص کنند. هدف فاماچا به تأخیر انداختن مقاومت تنها با درمان گزینشی حیوانات در گله‌ای است که علائم عفونت انگلی را نشان می‌دهند. تولیدکنندگان گوسفند و بز باید در مورد استفاده از سیستم فاماچا آموزش ببینند، زیرا می‌تواند نیاز به استفاده از انته‌لمینت‌ها را کاهش دهد و مقاومت ضد کرم را به تاخیر بیندازد. ضد کرم‌ها داروهایی هستند که یا کرم‌های بزرگسال تخم‌گذار را می‌کشند و یا لاروها را قبل از اینکه بالغ شوند و قادر به تخم‌گذاری شوند، از بین می‌برند. یک داروی ضد کرم معمولاً به‌عنوان یک دمنوش خوراکی، یک سوسپانسیون مایع غلیظ که در پشت زبان حیوان قرار می‌گیرد، تجویز می‌شود. چالش‌هایی در ارتباط با استفاده از داروهای ضد کرم وجود دارد. زیرا تعداد کمی از آنها توسط FDA برای استفاده در نشخوارکنندگان کوچک تایید شده‌اند (اگرچه بسیاری از آنها بی‌خطر هستند) و مقاومت در برابر داروها می‌تواند به دلیل استفاده بیش از حد و دوز نادرست ایجاد شود. آزمایش‌های شمارش تخم مدفوع (FEC) می‌تواند برای تعیین زمان لازم برای کرم‌زدایی و کمک به تعیین سطح آلودگی مرتع انجام شود. انگل‌های خارجی از دیگر انواع بیماری دام است. این انگل‌ها ممکن است به پشم گوسفند آسیب برساند و ارزش پوست را کاهش دهد. انواع انگل‌ها در گوسفند یا بز شامل شپش، کدز و کنه است. این انگل‌ها مخصوصاً در زمستان که گوسفندها یا بزها بیشتر در حبس و فضای بسته هستند، رواج دارند. درمان‌های ریخته‌شده روشی رایج برای مدیریت بسیاری از انگل‌های بیرونی است و در مورد گوسفندان یا بزهای مو کوتاه مؤثرتر است. بسیاری از گونه‌های شپش که گوسفند و بز را انگلی می‌کنند به طور کلی به شپش جویدنی و شپش مکنده تقسیم می‌شوند. شپش جویدنی از سلول‌های مرده پوست تغذیه می‌کند، در حالی که شپش‌های مکنده با مکیدن خون تغذیه می‌کنند. شپش‌ها را می‌توان با وجود تخم‌های آن‌ها به نام nits تشخیص داد که به حشره‌کش‌ها حساس نیستند. گوسفندها یا بزهایی که پشم یا ریزش مو دارند باید از نظر نیش بررسی شوند. شپش‌های جویدنی با حشره‌کش‌های موضعی ریشه‌کن می‌شوند، در حالی که شپش‌های مکنده را می‌توان با ضد کرم‌های خاصی که آنها را کنترل می‌کنند، درمان کرد. کِدها پوست را سوراخ کرده و خون می‌مکند و

در این مقاله و چند مقاله آتی، قصد داریم تا انواع بیماری دام و روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها را خدمت شما ارائه کنیم. یک برنامه مدیریت صحیح برای حفظ سلامت دام‌ها جهت تولید گوسفند و بز از اهمیت بالایی برخوردار است. دامداران باید دام‌ها را از نزدیک مشاهده کنند تا تک‌تک دام‌ها و کل گله را سالم و مولد نگه دارند. اگر وضعیت سلامت یک گله به خطر بیفتد، عملیات پرورش گوسفند کارایی مطلوبی نخواهد داشت. هنگام برخورد با دام‌های بیمار، خطراتی برای سلامت انسان نیز وجود دارد. در حالی که بیشتر بیماری‌هایی که گوسفند و بز را تحت تأثیر قرار می‌دهند هیچ خطری برای سلامتی انسان ایجاد نمی‌کنند، برخی بیماری‌های مشترک بین انسان و دام وجود دارد. محافظت نه تنها از مراقبین دام، بلکه از هر فرد دیگری که ممکن است با دام بیمار در تماس باشد، مهم است. گوسفند و بز در بسیاری از مشکلات بهداشتی مشترک هستند. در حالی که تفاوت‌های مهمی بین گونه‌ها وجود دارد، این مقاله یک نمای کلی از انواع بیماری‌ دام و مشکلات سلامتی دام ارائه می‌دهد. ارزیابی وضعیت سلامت دام‌ها برای تشخیص علائم بالینی انواع بیماری دام مخصوصا بیماری‌های مشترک در گوسفند و بز، مهم است که با آنچه به‌طور طبیعی در دام‌ها رخ می‌دهد آشنا شوید. پرورش‌دهنگان دام باید سلامت عمومی گله را به طور منظم ارزیابی کنند، از جمله علائم حیاتی، وضعیت بدن و پوشش. محدوده دمای طبیعی برای گوسفند و بز بین ۱۰۱.۵ درجه فارنهایت تا ۱۰۳.۵ درجه فارنهایت است. میزان تنفس گوسفند و بز حدود ۱۲ تا ۱۵ تنفس در دقیقه است (بسته به دمای محیط) و ضربان قلب باید بین ۷۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه باشد. دام‌ها باید پشم سالمی داشته باشند و در عین حال وضعیت بدنی متناسب با مرحله تولید خود را حفظ کنند. هر دو وضعیت پشم و بدن، نشانه‌های خوبی از وضعیت مطلوب تغذیه‌ای و سلامت کلی دام هستند. نشانه‌های دام ناسالم شامل جدا شدن از بقیه گله، عادات غذایی غیرعادی، افسردگی، اسهال، صدای غیرطبیعی، دندان قروچه و یا هر رفتار غیرعادی دیگری است. پیشگیری از بیماری امنیت زیستی با هدف جلوگیری از انتشار عوامل عفونی از دام‌های آلوده به دام‌های حساس به بیماری آغاز می‌شود. یک طرح امنیت زیستی باید همه شیوه‌های انتقال، از جمله تماس مستقیم با دام‌ها در گله، تماس با حیوانات وحشی یا سایر گونه‌های اهلی، انتقال از طریق هوا، خوراک یا آب آلوده و بازدیدکنندگان یا وسایل نقلیه‌ای که به مزرعه می‌آیند را در نظر بگیرد. اساسی‌ترین روش کنترل بیماری در گله‌های منفرد، اجتناب از ورود عوامل بیماری است. در صورت امکان و عملی، پرورش‌دهندگان باید یک گله را در فضای کاملا ایمن و بسته نگهداری کنند. اکثر بیماری‌های مسری با اضافه شدن دام‌های جدید شیوع پیدا می‌کنند. هنگامی که دام‌های پرورشی به یک عملیات اضافه می‌شوند، عوامل بیماری را می‌توان معرفی کرد. هنگامی که دام‌ها در یک با هم مخلوط می‌شوند یا زمانی که دام‌ها با حیات وحش تماس می‌گیرند، اگر فضای بسته امکان پذیر نیست، از برنامه قرنطینه دام‌ها استفاده کنید. یک برنامه جداسازی مفید شامل تسهیلاتی است که از اختلاط دام‌ها به مدت حداقل ۳۰ روز، از جمله منابع آب جداگانه، جلوگیری می‌کند. محدود کردن تردد در داخل و خارج از یک مرکز می‌تواند ورود بالقوه عوامل بیماری‌زا را کاهش دهد. صاحبان دامداری‌ها باید تعداد افراد و وسایل نقلیه‌ای را که وارد محل‌ها می‌شوند یا به برنامه بهداشتی و ضدعفونی‌کننده نیاز دارند، برای جلوگیری از انتشار عوامل بیماری به حداقل برسانند. سایر وظایف مدیریتی مهمی که می‌تواند از انواع بیماری دام جلوگیری کند یا به حداقل رساندن آن‌ها کمک کند، بهداشت تاسیسات (به ویژه تریلرهای مشترک دام)، تهویه خوب یا گردش هوا، نرخ مناسب نگهداری یا تراکم دام‌ها و یک برنامه تغذیه خوب است. استفاده از دامپزشک جهت تشخیص انواع بیماری دام بسیاری از پرورش‌دهندگان گوسفند و بز شکایت دارند که نمی‌توانند دامپزشکی را بیابند که آگاه یا علاقه‌مند به گوسفند و بز باشد. اغلب اوقات، دامداران فقط در مواقع اضطراری از دامپزشک استفاده می‌کنند. اغلب، این موقعیت‌های اضطراری آنطور که دامپزشک یا دامدار می‌خواهند موفقیت‌آمیز نیستند. با این حال، صاحبان دامداری‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی را برای جذب دامپزشک برای تامین نیازهای بهداشتی دام‌های خود اتخاذ کنند. ابتدا باید با دامپزشک به عنوان یک متخصص آموزش دیده برای کمک به حفظ سلامت کل گله و نه فقط به عنوان منبع اطلاعات رایگان یا خدمات اضطراری، رابطه برقرار کنند. وظایف مدیریت پیشگیرانه مانند انجام آزمایش‌های سلامت قوچ یا گوسفند، تنظیم برنامه واکسیناسیون برای مزرعه پرورش دام، خرید لوازم و واکسن‌ها از دامپزشک و استفاده از خدمات آن‌ها برای حیوانات دیگر مانند حیوانات خانگی تنها چند نمونه است. علاوه بر این، دامداران می‌توانند برای دریافت خدمات از دامپزشک با یکدیگر همکاری کنند. دامدارانی که با سایر صاحبان مزارع گوسفند و بز در یک منطقه جغرافیایی هماهنگ می‌شوند، احتمالاً توجه دامپزشکی را که به گوسفند و بز علاقه‌مند است جلب می‌کنند. توصیه و درمان دامپزشک تقریباً در پیشگیری و کنترل مشکلات سلامتی در گله می‌تواند جامع و مفید باشد. دامپزشکان می‌توانند برنامه‌های واکسیناسیون را توصیه کنند. کمک به برنامه‌های کنترل انگل، کمک به مدیریت تولیدمثل و مقابله با شرایط اضطراری از جمله مواردی است که باعث می‌شود تا دامپزشک داروهایی را تجویز کند که ممکن است مفید باشد، اما برای گوسفند یا بز تایید نشده است. برنامه‌های واکسیناسیون واکسیناسیون گله می‌تواند بیمه‌ای در برابر بیماری‌های رایج خاص ایجاد کند. با این حال، هر برنامه واکسیناسیون باید برای یک عملیات فردی تنظیم شود. همچنین مهم است که دامداران بدانند برای چه چیزی واکسینه می‌کنند و چرا مهم است. این مورد دیگری است که در آن کمک دامپزشک می‌تواند حیاتی باشد. فقط به دلیل وجود واکسن برای یک بیماری خاص به این معنی نیست که دامداران باید از آن استفاده کنند. واکسیناسیون برای بیماری‌های خاص باید توجیه اقتصادی یا دیگر داشته باشد. پرورش‌دهندگان گوسفند باید از طریق عوامل خطر و سایر برنامه‌های کنترلی با دامپزشک کار کنند و تصمیم بگیرند که آیا واکسیناسیون منطقی است یا خیر. واکسن‌های کلستریدیایی تنها واکسن‌هایی هستند که تقریباً برای همه گوسفندها و بزها می‌توان به طور کلی توصیه کرد. تمام برنامه‌های واکسیناسیون دیگر باید به طور خاص برای یک گله ایجاد شود. گوسفندها و بزها باید برای کلستریدیوم پرفرنجنس انواع C و